Powered By Blogger

Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015

Εσύ, σε ποια ομάδα ανήκεις;



Φανταστείτε την κάθε ομάδα σαν ένα κομμάτι ενός μεγάλου παζλ που λέγεται κοινωνία. Ομάδα είναι το σύνολο ανθρώπων που τους συνδέει μια αρχή, ιδέα, όνειρο, πράξη ή σκοπός. Μπορεί να είναι πρόσκαιρη ή μόνιμη. Πολυμελής ή λιγομελής. Ετερογενής ή ανομοιογενής. Δια ζώσης ή εξ' απόστασεως. Σχετίζονται με βιοποριστικούς, γνωστικούς, συναισθηματικούς ή άλλους λόγους. Ποτέ δεν γεννιούνται χωρίς αιτία και αποτέλεσμα.
 
Από την στιγμή της γέννησης μας ανήκουμε σε ομαδες όπως αυτή της οικογένειας, του λαού, του πολιτισμού και γεωγραφικού τόπου και επομένως ήδη "παίζουμε" σε κάποιες. Οι πρώτες ομάδες καθορίζουν εν μέρει την επιλογή μας σε επόμενες που θα μπούμε. Και μέσα σε αυτές αλληλεπιδρούμε, μαθαίνουμε, αλλάζουμε, ταυτιζόμαστε, κατανοουμε (ή οχι).

Περί απωθημένων




Η λέξη «απωθημένο» ετυμολογικά προέρχεται από το ρήμα απωθώ (μετοχή του ρήματος), που σημαίνει παρακινώ, απομακρύνω. Όταν αναφερόμαστε στα απωθημένα μάλλον εννοούμε μια παρακίνηση του εαυτού μας να υπερβεί τα προσωπικά του όρια και να ζήσει διαφορετικά την ζωή του ή ένα κομμάτι της, είτε ην απομάκρυνση μιας κατάστασης που έχει παγιωθεί μέσα μας και για να την αλλάξουμε χρειάζεται να βιώσουμε μια διαφορετική κατάσταση, δράση ή συναίσθημα. Τα απωθημένα γίνονται αντικείμενο συζήτησης πολύ συχνά σε παρέες, σεμινάρια, ομάδες, συζητήσεις ειδικών  και μη, μεγάλων και λίγο μεγαλύτερων!. Σίγουρα όλοι έχουμε πει τη  φράση «Έχω αυτό το απωθημένο…..» και οι πιο σίγουροι «Δεν έχω κανένα απωθημένο γιατί τα έχω κάνει όλα στην ζωή μου». 
Είναι στα αλήθεια η ζωή μας και μια συλλογή από απωθημένα ή είναι μια μόδα των τελευταίων χρόνων που μας καλεί να «απελευθερωθούμε»;

Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015

Το τρένο δεν πάτησε τους άντρες –το πήραν κι έφυγαν! * Και οι γυναίκες δεν το σταματούν

Ολοένα και περισσότερες γυναίκες- ελεύθερες ή δεσμευμένες- παραπονιούνται ότι δεν υπάρχουν άνδρες, «ότι τους πάτησε το τρένο» και εξομολογούνται η μια στην άλλη αποτυχημένα ραντεβού και συναντήσεις, ανύπαρκτα φλερτ τύπου «Like» στο Facebook και μυστηριώδεις εξαφανίσεις! Ανύπαρκτοι, λοιπόν, οι άνδρες ή επιβάτες σε ένα τρένο που δεν έχει προορισμό και κατεύθυνση, κινούμενο στον αυτόματο μέσα σε έναν πολιτισμό που τρέχει με χίλια; Είναι μέρος αυτής της κατάστασης και οι γυναίκες που αναρωτιούνται, αμφιβάλλουν και προβληματίζονται ή απαλλάσσονται από κάθε ευθύνη;
Αποτελεί κοινωνική αλήθεια ότι οι άνδρες  έχουν επαναπαυθεί σε μια «τεμπέλικη» ερωτική διάθεση. Τρομακτικό μεν, αληθές δε, καθώς περιμένουν να τους συμβούν πράγματα παρά να τα προκαλέσουν οι ίδιοι. Λες και έχουν χάσει κάθε προσωπικό κίνητρο που καλύπτει ακόμα και τις βασικές τους ανάγκες. Εγκλωβισμένοι και οι ίδιοι όπως όλοι μας σε μια κουλτούρα του δήθεν, που επιτάσσει να μην τσαλακώνεσαι ή να πληγώνεσαι και να μην διεκδικείς.
Άνδρες που είναι παραγωγικοί και δημιουργικοί στην δουλειά τους, σε διαπροσωπικό επίπεδο εκφράζουν μια συναισθηματική ανωριμότητα και στερούνται αυτογνωσίας. Θα μου πείτε πως γίνεται αυτό, δεν είμαστε ολιστικές προσωπικότητες; Ναι, οι αξίες και τα πιστεύω μας δεν μεταβάλλονται, ωστόσο ανάλογα με τον χώρο, τις απαιτήσεις και τις συνθήκες που βρισκόμαστε, ενεργοποιούμε διαφορετικές δεξιότητες και σχήματα. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που ένας άνδρας υπεύθυνος και αποτελεσματικός στην δουλειά του,

Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2015

Φαντασία εναντίον Φαντασμάτων



Η φαντασία υπάρχει στον άνθρωπο ως ένα εγγενές χάρισμα.
Η φαντασία φέρνει εξέλιξη και γνώση. Όλα γύρω μας υπάρχουν γιατί γεννήθηκαν και προβλήθηκαν πρώτα σε έναν ανθρώπινο νου, που φαντάστηκε ένα καλύτερο αύριο για τον εαυτό του και τον κόσμο. Από τα καθημερινά χρηστικά αντικείμενα που όλοι έχουμε σπίτι μας, μέχρι εκείνα τα εργαλεία που μας βοηθούν να ανακαλύψουμε την ζωή έξω από το δικό μας σύμπαν.
Η φαντασία εμπεριέχει τον κοινωνιοκεντρισμό, μακριά από τον ατομοκεντρισμό. Οτιδήποτε υπάρχει μέσα μας ως ιδέα, εξαπλώνεται και στους γύρω μας.
Η ανθρώπινη φαντασία «τρέχει» και τα δημιουργήματα της είναι διαχρονικά, διαπολιτισμικά, διαγενεακά.
Κάνουμε φανταστικές δοκιμές και μέσα από αυτές γεννιέται το καινούργιο. Θέλει υπομονή και αγάπη για να γίνει πραγματικότητα κάτι που φανταστήκαμε. Σε ότι κι αν κάνει κάποιος και με ό,τι καταπιάνεται. Η αρχή θα γίνει

Πέμπτη 27 Αυγούστου 2015

Γίνομαι καλύτερος άνθρωπος: ένα οδοιπορικό ζωής

'Όταν αποκτούσα την ικανότητα να δω τον κόσμο γύρω μου, οι άνθρωποι τον ερμήνευαν και τον περιέγραφαν με δικές τους λέξεις και πράξεις.
Henri Matisse-Les oiseaux
Ήθελαν να με προστατεύσουν γιατί ήμουν ένα πρώιμο μέλος της κοινωνίας.
Εξερευνούσα αυτά που με ανησυχούσαν με τις αισθήσεις μου αλλά και με τις φωνές των άλλων.
Εμπιστευόμουν το ένστικτό μου, κοιτώντας τον κόσμο από κάτω προς τα πάνω.

Μετά άρχισα να αποζητώ δικές μου ερμηνείες-λίγο πολύ- αναπτύσσοντας αυτές που ήδη υπήρχαν-
καθώς μεγάλωνα ήθελα να κοιτώ τον κόσμο ισότιμα.
Αλλά η ατομική μου ελευθερία πολλές φορές δεν ήταν αρεστή από την κοινωνία,
ήθελα πιο πολύ να αλλάξω εγώ παρά η κοινωνία, κι ας είχα όνειρα για αυτήν.

Μετά θυμήθηκα (το λησμόνησα προς στιγμήν) ότι η αλλαγή δεν κρύβεται στο εξω αλλά στα ενδότερα,
εκεί μπορεί να φυτρώσουν τα πιο δηλητηριώδη φυτά ή και τα πιο όμορφα λουλούδια.
Εκεί μπορείς να βρεις ανθρώπους που είναι συνοδοιπόροι και άλλους που επέλεξαν άλλους δρόμους.
Δεν κατηγορείς κανέναν γιατί οι "άλλες" φωνές συνεχίζουν να χτίζουν τους κόσμους τους.
Είναι αλήθεια δύσκολο να μην τις ακούς ή να τις σιγάσεις.

Και έμαθα ότι, όταν η αγάπη μοιράζεται, πολλαπλασιάζεται.

Τρίτη 23 Ιουνίου 2015

Σχετίζομαι σημαίνει μεγαλώνω: Η αρχή της επι-κοινωνίας

Οι σχέσεις δεν είναι συνταγές, είναι μοναδικές. Δεν μπορείς να βρεις πανομοιότυπες, όσα κοινά στοιχεία κι αν υπάρχουν μεταξύ τους. Φαντάσου τις σαν τα αστέρια στον ουρανό, υπάρχουν δισεκατομμύρια, άπειρα.. Μπορείς να βρεις κάποιο ίδιο; Αδύνατον. Έτσι είναι και οι σχέσεις, με τα δικά τους στοιχεία, που μόνο οι συσχετιζόμενοι κατανοούν. Οι σχέσεις δεν ανάγονται σε φυσιολογικές και μη φυσιολογικές είναι αυτοδημιούργητες, αυτό-οργανώνονται σε μικρές προσωπικές ιστορίες.  
Σχετίζομαι σημαίνει μεγαλώνω, πλησιάζω πιο κοντά στους ανθρώπους και δοκιμάζω νέα πράγματα, με την ασφάλεια που μου δίνει ο άλλος ότι θα με στηρίξει, αν και όταν πέσω ή πληγωθώ. Σχετίζομαι σημαίνει ότι δεν προσφέρω για να πάρω ή γιατί μου το ζητούν αλλά γιατί νοιάζομαι. Μεγαλώνουμε μόνο όταν σχετιζόμαστε με ανθρώπους που μας φροντίζουν και μας τρέφουν με την αγάπη τους, που χαμογελούν μαζί μας και αφήνουν τα δάκρυα μας να τρέξουν, χωρίς λογοκρισία.
Σχετίζομαι είναι συμμετοχή σε κάτι νέο. Δεν «μου συμβαίνει» μια σχέση αλλά σχετίζομαι με κόπο και επι της ουσίας. Τίποτα δεν θα έπρεπε να είναι τυχαίο στις σχέσεις μας, αν θέλουμε να μεγαλώσουμε.
Σέβομαι την προσωπικότητα του ατόμου ή των ατόμων που δημιουργώ σχέση χωρίς να θέλω να την αλλάξω με βία. Γιατί αν επιδιώξω να γίνει αυτό, θα μείνω με το παράπονο! 
Παραδίδω τον εαυτό μου στον άλλον χωρίς φόβο και πάθος. 
Αναδύομαι μέσα από την σχέση μας γιατί υπάρχει ελευθερία. Δεν είμαστε αλυσοδεμένοι αλλά περπατάμε παράλληλα.
Ψάχνω την αλήθεια και δεν κρύβομαι πίσω από ψεύτικα ή αμήχανα λόγια.                               Προκαλώ τα όρια του εαυτού μου και του άλλου. Η αυτογνωσία κερδίζεται με τόλμη και θάρρος. 
Στις σχέσεις που μας μεγαλώνουν η απόσταση μικραίνει και οι αγκαλιές γίνονται βαθιές.
Σχετίζομαι σημαίνει μεγαλώνω, γιατί με ένα μόνο κοίταγμα ή νεύμα του άλλου νιώθω δυνατός. Γιατί μπορώ να επιστρέψω με ασφάλεια σε άλλες σχέσεις που με πλήγωσαν, μπαίνοντας από άλλη πόρτα.
Σχετίζομαι σημαίνει επικοινωνώ, βρίσκω στα πιο δύσκολα σημεία γέφυρες συνεννόησης και δεν παραιτούμαι από το να κατανοήσω τον άλλον. Μπορώ να σιωπώ, γνωρίζοντας ότι ο άλλος πίσω από αυτήν την σιωπή διαβάζει τα λόγια μου και όχι τον θυμό μου.
 Οι «περί ανέμων και υδάτων» σχέσεις μας κάνουν πιο μικρούς, μικρόψυχους. Είναι «τυχαίες» συναντήσεις στον δρόμο μας που δεν χρειάζεται να επιμείνουμε ή να παραμείνουμε. Σε αυτές το τίμημα της αποτυχίας ή της απόρριψης είναι ασήμαντο.  Είναι σχέσεις που υπάγονται αυστηρά και μόνο σε κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς και καταπίεσης.  

Όταν υπάρχουν αυθεντικές σχέσεις μεγαλώνουμε όλοι μαζί και χτίζουμε μη ευάλωτες κοινωνίες. Κοινωνίες ανεκτικές και ανοιχτές. Εκεί όπου υπάρχουν όμορφες σχέσεις και οι άνθρωποι μεγαλώνουν, οι κοινωνίες αναπτύσσονται, δηλαδή «γεννούν» ανθρώπους που δεν γυρνούν την πλάτη ο ένας στον άλλον αλλά κοιτάζονται κατάματα.
Μεγαλώνω σημαίνει αισθάνομαι υπεύθυνος για αυτό που δημιουργώ και καταβάλλω προσπάθειες να το διατηρήσω. Σημαίνει ότι κοιτάζω τον κόσμο όχι με όρους καλού ή κακού, αλλά με όρους δυνατοτήτων και αξιών.   

*02/06/2015
Καλυψώ Τόττη 
για την  Εναλλακική δράση

Κυριακή 3 Μαΐου 2015

Η κουλτούρα της αποπροσωποποίησης. Υ.Γ. Τι τρέχει με την μετριότητα;



Μπορούμε, δυστυχώς, να μιλάμε και να βλέπουμε γύρω μας τύπους ανθρώπων παρά ανθρώπους με τύπο. Ναι, μάλιστα, κυκλοφορούμε σε κουτάκια προκάτ, χωρίς καμία ελευθερία και αυτοδυναμία. Δεχτήκαμε να μπούμε χωρίς καμία αντίρρηση σε αυτά τα κουτάκια- αβίαστα τα αναπαράγουμε στις επόμενες γενιές. Και έτσι φτάσαμε σε μια κουλτούρα αποπροσωποποίησης, όπου δεν είναι σημαντικό ποιος είσαι αλλά τι κάνεις και με ποιον τρόπο το πετυχαίνεις. Όπου δεν έχει σημασία τι νιώθεις και τι σκέφτεσαι αλλά πόσο ομοιάζεις με τους άλλους. Φαίνεται είναι πιο εύκολο να ακολουθείς πιστά τις οδηγίες χρήσης: «πώς να είσαι ο πιο έξυπνος, όμορφος, επιτυχημένος, ευτυχισμένος, δυνατός, έξυπνος, πνευματώδης….», παρά να αποτινάξεις αυτές τις ενοχικές απόψεις που συμπιέζουν συναισθήματα, πεποιθήσεις και σκέψεις. Αν μη τι άλλο είναι λιγότερο επίπονο και χρονοβόρο όταν η προσωπική ιστορία του καθενός μας μπαίνει κάτω από το χαλί μιας επίπεδης κουλτούρας, παρά όταν αναδύεται.
Ενάντια στα ποιητικά λόγια του Καβάφη, σήμερα ταξιδεύουμε με γρήγορους ρυθμούς χωρίς να αντιλαμβανόμαστε γύρω μας ανθρώπους, πράγματα και καταστάσεις. Κοιτάμε μόνο να φτάσουμε εκεί που πάνε και οι άλλοι, σε έναν προορισμό που μπορεί να μην έχουμε επιλέξει.
 Όλα λαμβάνουν χώρα σε έναν υπερθετικό βαθμό, λες και η ζωή μας είναι ένας αέναος αγώνας δρόμου με νικητές και νικημένους. Νικητής θα αναδειχθεί αυτός που πεισματικά θα απαρνηθεί την μοναδικότητα του και θα γίνει η πιστή και συνάμα κακή αντιγραφή των άλλων.

Παρασκευή 17 Απριλίου 2015

Το παρελθόν ανήκει στο μέλλον

Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (1564-1616) είπε: " Ό,τι είναι παρελθόν, είναι πρόλογος". Είναι πρόλογος για αυτά που θα συμβούν, για αυτά που ο κάθε άνθρωπος μπορεί να είναι, να σκεφτεί ή να νιώσει. Δεν μπορείς να αλλάξεις αυτά που έχουν ήδη γίνει πραγματικότητα αλλά μπορείς να αλλάξεις την σημασία που της δίνεις. Δεν μιλάμε για μια αξιολογητική κλίμακα "καλού-κακού"  αλλά για την ευτυχή συγκυρία να θυμόμαστε και να αναφερόμαστε στο παρελθόν, σαν μια διαδικασία κάθαρσης. Μια συνειδητή προσπάθεια να ολοκληρώσουμε τον εαυτό μας σε παρόν και μέλλον. Γράφουμε την προσωπική μας ιστορία, επιλέγοντας σταθμούς του παρελθόντος.

Salvador Dali:Christ of Saint John of the Cross (1951)
Το παρελθόν ανήκει στο μέλλον, ως πάτημα και οχι ως εμπόδιο, γιατί τότε στερεί την ελευθερία μας. Είναι πάτημα όταν μπορούμε να δούμε μέσα σε αυτο τις άλλες πτυχές του εαυτού μας που έχουν ξεθωριάσει. Ω τι ευτυχία για τον άνθρωπο!-Ποιος άλλο ον έχει αυτή την δυνατότητα;

Το παρελθόν είναι ένα μονοπάτι γνωστό, που είτε θα το επιλέξουμε για ακόμη μια φορά για μια δήθεν ασφάλεια, είτε όχι. Με φόβο αλλά και πάθος.
Το παρελθόν είναι σαν μια σχολική τσάντα γεμάτη βιβλία,

Δευτέρα 9 Μαρτίου 2015

Εγώ και ο σκύλος μου, ο σκύλος μου και εγώ: Μια ισότιμη σχέση συμβίωσης και συμφιλίωσης με τα ζώα



Η συμβίωση με έναν σκύλο δεν είναι ακόμα μια επένδυση στον κόσμο των υλικών αγαθών. Είναι μια σχέση, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, που χτίζεται με υπομονή και σε βάθος χρόνου μέσα από κοινές εμπειρίες, βιώματα και συναισθήματα.
Για αυτόν ακριβώς τον λόγο η επιλογή ενός σκύλου είναι σημαντικό να συνδέεται με την προσωπικότητα του καθενός, ώστε η «συγκατοίκηση» να είναι υγιής και με όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήματα.
Η συμβίωση με έναν σκύλο (ή και περισσότερα ζώα!) έχει πολλές θετικές πλευρές που αφορούν την ψυχική, νοητική και σωματική κατάσταση του ανθρώπου όπως:

Ο σκύλος είναι ένας πάρα πολύ καλός ακροατής και μπορεί να αφουγκραστεί τα συναισθήματα μας. Μάλιστα, αυτό που συμβαίνει είναι ό,τι έχει την τρομερή ικανότητα να συναισθάνεται, να συμπονάει και να χαίρεται με την χαρά μας. 

Αυξάνει την ένταση των θετικών μας συναισθημάτων, όπως την ευγνωμοσύνη, την ευτυχία, την ανακούφιση, την αποδοχή και την αισιοδοξία.

Παρασκευή 6 Φεβρουαρίου 2015

Το "κακό" ως κοινωνική επιλογή

Όταν ήμουν μικρό παιδί με τρόμαζαν οι ιστορίες με κακούς και μπαμπούλες. Τώρα πια δεν με ενοχλούν διόλου αυτές οι τρομακτικές αφηγήσεις αλλά με θορυβούν τα μικρά και μεγάλα κακά που κάνουν οι άνθρωποι εναντίον του εαυτού τους, των άλλων και του περιβάλλοντος -φυσικό και κοινωνικό.
Τι μπορούμε, όμως, να ορίσουμε ως κακό; Ως κακό-και χρησιμοποιώ συμβολικά τη συγκεκριμένη λέξη- ορίζω "μια σκέψη, δράση ή συναίσθημα που μπλοκάρει την πλήρη λειτουργία του ανθρώπου και παρεμποδίζει την ολιστική του ανάπτυξη (σωματική, ψυχική, πνευματική, κοινωνική). Με άλλα λόγια, κάθε μορφή κακού-όπως η ζήλια, ο θυμός, το μίσος και η μισαλλοδοξία, ο ρατσισμός, η κοροϊδία, το ξύλο, ο φόνος- αναφέρεται στην ύστερη προσπαθεια του ατόμου να προσαρμοστεί σε αυτά που συμβαίνουν γύρω του αλλά με έναν τρόπο περισσότερο καθηλωτικό και σίγουρα τραυματικό. Ένας άνθρωπος ή μια ομάδα ανθρώπων γίνεται φορέας όλων αυτών που εμείς εξοστρακίζουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας, δηλαδή των κακών, χωρίς βέβαια να αναγνωρίζουμε και τη δική μας συμβολή. Ως αποτέλεσμα της συμβίωσης και της αλληλεπιδρασης. Τα πράγματα επομένως δεν μπορεί να είναι μονόδρομα, εξίσου και η φύση του κακού.
Δεν μιλώ, φυσικά, για την αέναη μάχη του καλού ή του κακού,